12 Lut
Syc, Syców, Sycowice – znacie?
źródło zdjęcia: średniorolna natura
Przypuszczam, że wielu z Was zastanawiało się nad etymologią słowa „Sycowice”. Co prawda nawet małe dzieci w Sycowicach wiedzą co ono oznacza, ale dla przypomnienia podam, że chodzi o źródłosłów jego pochodzenia. Prawda, że proste…? Zajmuje się tym właśnie etymologia której zadaniem jest odtworzenie wyrazu i wykrycie jego przypuszczalnie pierwotnego znaczenia. Nauka ta posługuje się dość skomplikowanym aparatem badawczym, ale na własny użytek spróbujmy pobawić się w odtworzenie pierwotnego znaczenia nazwy naszej miejscowości. Przedstawię swój „autorski” punkt widzenia co nie oznacza, że jest to jedyne możliwe rozwiązanie. Ponieważ sporo u nas osób dociekliwych, liczę na ożywioną dyskusję i przedstawianie własnych koncepcji… , ale do rzeczy.
Dla porządku należałoby przypomnieć, że nasza miejscowość ma dwie nazwy: niemiecką i polską. Po niemiecku nazywała się Leitersdorf, a warto też dodać, że niektóre źródła podają jeszcze jedną niemiecką nazwę: Leutterstorf. W powszechniejszym użycie była jednak nazwa Leitersdorf i w sposób „etymologicznie amatorski” spróbujmy dotrzeć do pierwotnego znaczenia tej nazwy. Otóż nazwa Leitersdorf składa się z dwóch słów: Leiter i Dorf. Leiter oznacza- przewodnik, kierownik, dyrektor, a Dorf po prostu – wieś. Czyli wieś : dyrektorów, kierowników i przewodników? A to dopiero… . Zakładam, że nie czyta tego żaden „rasowy” etymolog, bo pewnie by mi się co nieco oberwało… . Jakby na to nie patrzeć, niemiecka nazwa kojarzy się pozytywnie, gorzej z polską nazwą Sycowice. Dlaczego…? A no właśnie. Cóż bowiem może oznaczać słowo „syc” i od czego się wywodzi? Może od sycenia miodu, może od „nasycania się” tylko czym? Może gorzelnianym spirytusem, a może dobrym jadłem na odwiecznej trasie przemarszu wojsk i podróżników? Etymologia jednak dość jednoznacznie wywodzi, że „syc” to nic innego jak SKĄPIEC, a zatem czy Sycowice to wieś SKĄPCÓW? Może tak, a może nie, a raczej na pewno NIE! W pobliżu jest miejscowość SKĄPE, to raczej jej mieszkańcom można by przypiąć taką łatkę, a poza tym czy dwa grzybki w barszcz to nie zbyt dużo? I taki oto dylemat mamy do rozwiązania w długie ciepło- lutowe wieczory… . Z życzeniami mądrych i dowcipnych przemyśleń, kończę te krótkie rozważania… .
Cezary Woch
Drukuj artykuł
Komentarz wyraża opinie wyłącznie jego autora. Redakcja portalu sycowice.net nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
Skomentuj artykuł
Luty 13th, 2015 at 18:18
A mój pomysł jest taki – może pochodzi od imienia Sylwester. Takie coś znalazłem na wikipedii: „Staropolskie formy i zdrobnienia tego imienia: Sylwester, Fester (por. niem. Vester), Syc, Syc(z)ek, Syc(z)ko, Sych, Sychno, Sychta, Sysz, Syszek, Syszka (masc.), Syszko (formy na Sy- możliwe także od innych imion, takich jak Sykstus i Sylwan).”
Luty 14th, 2015 at 08:16
Szanowny Panie Cezary!Chciałbym dorzucić kamyczek do ogródka „etymologii” nazwy miejscowości Sycowice (dawniej Leitersdorf}”.Moim skromnym zdaniem,niemiecka nazwa Sycowic jest nazwą historyczną i ma swoje lata a nawet może i wieki.Ten dwu wyrazowy zrost (leiters-dorf) może świadczyć,że była to wieś specjalizująca się w wyrobie drabin (leiters-drabiny)-Drabinowa Wieś.Może to świadczyć ,że mieszkańcy tej miejscowości rzemieślniczo specjalizowali się w wyrobie drabin gospodarskich i tym zasłynęli w okolicy i nie tylko.
Wracając do słowa „leiter”- to tak nazywa się element przewodzący np. prąd elektryczny -„metal jest dobrym przewodnikiem „.I tak to należy interpretować.W XVIII wieku przewodnictwo metali dla prądu elektrycznego jeszcze chyba nie było znane.
W odniesieniu do polskiej nazwy wioski to mam takie przeczucie,że po 1945r nazwę przydzielono z „rozdzielnika” albo z urzędniczego „widzimisię”.Pozdrawiam.
Luty 16th, 2015 at 19:31
To i ja dołączę się do rozważań na etymologią nazwy wsi Sycowice. Możemy jedynie domniemywać co przyczyniło się do Leitrsdorfu i co do Sycowic ,że tak ją nazwano . Podzielam wywody w poprzednim komentarzu.
Dla zaktualizowania nazwy i skojarzenia jej z dominującą obecnie cechą, proponuję wieś Sycowice przemianować na ŻUBRÓW ,lub WOCHÓW 🙂
Czyż nie będzie to bardziej wyraziste ?
Luty 16th, 2015 at 20:32
No Panie Janie, Panie Janie 🙂 . Teraz to Pan dał czadu, albo jak mówi mój sąsiad „dowalił do pieca”… 🙂 . Ale by się działo, a jaki lament by się podniósł… . Woch sobie „załatwił”, korupcja w Sycowicach ect, itp … . Chociaż z drugiej strony, nie miałbym nic przeciwko temu… 🙂 🙂 . A tak na poważnie, to o „Drabinowie” słyszałem już dawno, chociaż w znanej mi historii Sycowic nigdzie nie napotkałem na działalność rzemieślników produkujących drabiny. Sycowice słynęły raczej z produkcji zdrowych warzyw /miedzy innymi oczywiście/. Tłumaczenie słowa Leiter na: przewodnik, kierownik, dyrektor, powziąłem z wydanego przez Uniwersytet Zielonogórski opracowania Pani Ilony Żuraszek – Ryś /od czasu do czasu lubię przeczytać coś „uczonego”…/ i zatytułowanego „Nazwy Miejscowości Powiatu Zielonogórskiego” i przyznam, że tłumaczeniem tym byłem nieco zaskoczony. Niestety, skromny magister inżynier musi uchylić kapelusza przed doktorami nauk, a już na pewno przed habilitowanymi… 🙂 .
Luty 20th, 2015 at 20:51
der Leiter to kierownik, a die Leiter to drabina. Warto także wziąć pod uwagę inne pisownie, jak Leutersdorf, czy Leutersdorf http://wiki-de.genealogy.net/Leitersdorf