11 Lis
11 listopada 1918 – Odzyskanie przez Polskę niepodległości
źródło: e-kartki.pl
Narodowe Święto Niepodległości to najważniejsze święto państwowe w ciągu roku. Jaka jest jego geneza? Polska zniknęła z mapy Europy i świata w 1795 roku gdy
Rosja, Prusy i Austria dokonały trzeciego rozbioru Polski. Dopiero I wojna światowa dała ojczyźnie szansę na walkę o niepodległość. Już pod koniec października 1918 na terenie Galicji i Śląska Cieszyńskiego powstały zalążki polskiej administracji narodowej. W Krakowie działała Polska Komisja Likwidacyjna, a w Cieszynie – Rada Narodowa, mająca charakter lokalnego rządu. 7 listopada w wyzwolonym od Austriaków Lublinie powstał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej pod przewodnictwem Ignacego Daszyńskiego; manifest tego rządu proklamował powstanie państwa jako republiki demokratycznej. Rada Regencyjna została powołana reskryptami niemieckich i austro-węgierskich władz okupacyjnych, na podstawie nadanego przez te władze patentu w sprawie władzy państwowej w Królestwie Polskim z 12 września 1917 roku. Objęła urząd 27 października tego roku.
Tymczasem,11 listopada 1918 w wagonie kolejowym w lesie Compiegne we Francji zawarto rozejm na froncie zachodnim działań wojennych I wojny światowej.
Niemcy skapitulowali. Francuski marszałek Ferdynand Foch podyktował Niemcom bardzo ciężkie warunki rozejmu. Tym samym wojna się zakończyła i otworzyły się nowe szanse dla wprowadzenia zmian na współczesnej mapie Europy. 11 listopada 1918 r., po 123 latach od rozbiorów, Polska odzyskała wolność. Czy ta data to tylko symbol? Co wydarzyło się 11 listopada? Odzyskiwanie przez Polskę niepodległości było procesem stopniowym, a wybór 11 listopada był nieprzypadkowy. Dzień odzyskania przez Polskę niepodległości upamiętnia przekazanie przez Radę Regencyjną władzy wojskowej Józefowi Piłsudskiemu, który dzień wcześniej wrócił do Warszawy z internowania w Magdeburgu. Marszałek Piłsudski w tym dniu został Naczelnym Dowódcą Wojsk Polskich. Po negocjacjach Piłsudskiego z Centralną Radą Żołnierską 11 listopada 1918 r. wojska niemieckie zaczęły wycofywać się z Królestwa Polskiego. W nocy żołnierze rozbroili niemiecki garnizon, który stacjonował w Warszawie. Dzień później, 12.11. 1918 Rada Regencyjna powierzyła Piłsudskiemu misję tworzenia rządu. 11 listopada na ulicach wszystkich miast panowała euforia z powodu rodzącej się niepodległości. Ten dzień był dla wszystkich Polaków przepełniony radością, odrodziło się państwo polskie. 14 listopada Rada Regencyjna rozwiązała się, oddając w ręce Józefa Piłsudskiego władzę cywilną. W tym samym czasie jego zwierzchnictwo uznały: Tymczasowy Rząd Ludowy w Lublinie, Polska Komisja Likwidacyjna. W cztery dni po powrocie do kraju Piłsudski skupił w swoich rękach władzę nad Królestwem Polskimi zachodnią Galicją. Powstał ogólnopolski rząd na czele którego stanął Jędrzej Moraczewski. Dekretem wydanym 22 listopada 1918 Józef Piłsudski stanął na czele władz państwowych jako Tymczasowy Naczelnik Państwa. RODZIŁA SIĘ POLSKA NIEPODLEGŁA! Dzień 11 listopada ustanowiono Świętem Niepodległości dopiero ustawą z 23 kwietnia 1937 roku, czyli prawie 20 lat po odzyskaniu niepodległości i do czasu wybuchu II wojny światowej święto obchodzono tylko dwa razy – w roku 1937 i 1938. Podczas okupacji hitlerowskiej w latach 1939–1944 świętowanie było niemożliwe. W roku 1945 władze komunistyczne świętem państwowym uczyniły dzień 22 lipca – datę podpisania Manifestu PKWN, jako Narodowe Święto Odrodzenia Polski. W czasach PRL wielokrotnie organizowane w całym kraju przez opozycję manifestacje patriotyczne w dniu 11 listopada były brutalnie tłumione przez oddziały ZOMO, a ich uczestnicy aresztowani przez Służbę Bezpieczeństwa. Święto obchodzone 11 listopada zostało przywrócone przez Sejm PRL-u IX kadencji w 1989 r. pod zmienioną nazwą: Narodowe Święto Niepodległości i od tego roku jest oficjalnym świętem państwowym.
Małgorzata Gdak-Gołębiowska
Drukuj artykuł
Komentarz wyraża opinie wyłącznie jego autora. Redakcja portalu sycowice.net nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
Skomentuj artykuł
