sycowice.net

We wrześniu 1756 roku doszło do trzeciej Wojny Śląskiej przeciwko Austrii, ponieważ Rosja otrzymała wrogie oświadczenie od Prus, to w konsekwencji również tutejsza okolica doznała nieszczęścia przez tą wielką wojnę. Wprawdzie początkowo było tu cicho, aż w 1758 Rosjanie nadeszli z zajętego przez nich Królestwa Pruskiego, a 15 sierpnia Kostrzyn w wyniku ostrzału został obrócony w popiół; następnie 18 września został dostrzeżony pierwszy rosyjski kozacki oddział. Przybyli z Radnicy i zatrzymali się na poranny posiłek; ich głównym celem było to, aby zabrać konie ze wsi, które wyłapywali i były one utracone. Domy, z których mieszkańcy uciekli zostały splądrowane, uciekinierzy ścigani, wszystkie skrzynie i pudła rozbito a co lepsze zostało zabrane. U większości mieszkańców, którzy pozostali w domu zabrali tylko pasze ze stodół, zażądali pieniędzy i chleba, a ogólnie zadawali cierpienie i co było przyzwoite nie zabrali wielu ubrań. Wróg poszedł do Sulechowa i było spokojnie aż do 23 lipca 1759, gdzie w Pałcku doszło do bitwy między Prusakami a Rosjanami, która trwała od południa do wieczora. Jednak Prusacy wycofali się przez Odrę do Cigacic i Pomorska, a korpus Rosjan poszedł prostą drogę do Krosna. W wyniku tej sytuacji Sycowice zostały ponownie strasznie splądrowane, również domy 4 ogrodników i Dębina (były Borwerk) zostały spalone. Na szlacheckim dworze i w parafii wszystko było zniszczone a bydło zabrane, a także częściowo celowo zabite i leżało gdzie popadnie, tak że nie pozostało ani jedno kopyto ani noga. Kościół pozostał prawie bez szwanku, z wyjątkiem tego, że wróg zrabował ozdoby z ołtarza i cynowe naczynia. Częściowo przyjezdni, częściowo mieszkańcy ukryli się w okolicach jeziora Werder, gdzie nie byli zbyt bezpieczni. Oni również zostali okradzeni a co niektórzy pobici. Stopniowo ludzie się znajdywali i zbierali po Rosjanach zostawione na polach zboże, jednak z wielką niepewnością i w strachu przed co chwila pojawiającymi się Kozakami, a ponieważ wszystkie młyny zostały zniszczone przez wroga musieli przez dłuższy czas jeść chleb gruboziarnisty; jesienią też nie wiele posiano, ponieważ niewiele było w stodole i nie było bydła do orki na polach. W związku z tym potrzebny był przykład, żeby ludzie sami ciągnęli pług i wsiali odrobinę ziarna do ziemi. Tak więc rok 1759 dobiegł końca, a zimą zapanował spokój. W 1760 roku, dokładnie w Środę Popielcową przybył oddział kilkuset Kozaków spod Sulechowa i wzniecając pożary pomaszerował do Krosna. Przybyli w tym dniu, zanim zrobiło się jasno, napadli na majątek Berren nie oszczędzając nawet łaskawie kobiety na łóżku szpitalnym i wymuszając później pieniądze. Był czas, że oficerowie na dworze wpadali ordynarnie do domów i kradli to, co potrzebowali. Popołudniu nie osiągając niczego w Krośnie wrócili ponownie, gdyż zostali krwawie odrzuceni przez tamtejszy słaby garnizon. Ich odwrót był całkiem spokojny, nikomu nie robiąc nic złego, poszli do Kij, gdzie odbywało się wesele w gospodzie i gdzie robili tam dziwne, niesłychane rzeczy. Później było tutaj przeważnie cicho, aż do początku września, kiedy cała Armia Rosyjska ze Śląska maszerował na Berlin łącząc brzegi Odry w specyficzny „rdzeń”. W wyniku tego przemarszu Sycowice dostały wprawdzie „Salve-guarde"; przeszli samotnie obok bez ekscesów, jednak nie było to tak dosłowne, szczególnie dla winnicy, która musiała stać się kozłem ofiarnym; wróg w znacznym stopniu ją zniszczył i bez pogardy zdobył 42 ćwiartki wina. Przyszedł znowu czas biedy, ponieważ powróciło bydło oddane przez Rosjan często zarażone od innych. I tak ten rok między strachem a nadzieją dobiegł końca. Na wiosnę 1761 roku, wydawało się, że nie powinniśmy obawiać się wizyty wroga, gdyż doszliśmy do Pomorza i stało się tak, że nie widzieliśmy żadnych Rosjan w tym roku. Ale za to miejscowa okolica została nawiedzona przez innego straszliwego wroga, a była to szarańcza. To samo wprawdzie było w poprzednich latach, lecz nie widziana w takiej zadziwiającej ilości. Miały swój pochód z Polski i były tak gęsto, że trudno było stawiać stopy a kiedy podrywały się do lotu nie można było oczu otworzyć. Większość była z zeszłorocznego wylęgu, a więc mogła jeszcze zimować zanim to robactwo stanie się silne; w taki sposób biedni uciekli przed zębami zimy i większa część została z pól zebrana, ale wkrótce latem nastał „czysty stół”, bo teraz w tym kraju wzdłuż i wszerz rozciąga się bieda, a wojna wciąż tu i tam do czysta wyniszcza; zdarza się że rosną wysokie ceny zboża, a w konsekwencji także natychmiast innych produktów spożywczych, a tym samym dla biedoty niemal nieznośnie zwiększone. Korzec ziarna miał wartość 4, 5, 6, 7, 8 i 9 Talarów. Korzec ziarna w Sulechowie kupowano nawet za 10 Talarów, a więc także proporcjonalnie ceny innych zbóż, prosa i grochu w tym i kolejnym roku rosły z 8, 10, 12 do 16 Talarów, a nawet nie można było za tyle dostać. I tak ponownie siew był zbyt biedny. Z nastaniem roku 1762 wreszcie nastał pokoju z Rosją i Szwecją, a ostatecznie rzeczywiście zawarty - podpisany przez Rosję 5 maja. Tak więc od polskiej strony nie było więcej wroga. Tak radosną wiadomość ogłoszono w tak zasmuconych Sycowicach: ten wesoły czas 5 maja o 12 w południe zakłócił pożar u ogrodnika Martina Monthe, nazywanego Papper, który powstał podczas gwałtownej burzy. Przez co sąsiednia szkoła, znajdujące się obok magazyny z żywnością, całe gospodarstwa dworskie aż do zamkowych stajni, z wyjątkiem domu komornika; także cała strona w dół do kuźni Gasse w ciągu 2-3 godzin w całości legła w popiele, i przy tym niewiele zostało ocalone. Znowu nastała bieda. Bez grosza, bez schronienia dla swoich zwierząt i bez stodoły przed zbliżającymi się żniwami, lecz stworzono Radę częściowo zabezpieczoną przez jego wysokość von Tielckaus, część przez to, że niektórzy poszli do swoich przyjaciół z bydłem, i tak dobrze, że mogli pomóc. Aż w końcu stopniowo wszyscy przygotowywali się do odbudowy. Jego wysokość oddał część mieszkania na szkolę. Szarańcza w tym roku też wyrządziła znaczne szkody, w związku z czym ceny zboża były nadal bardzo wysokie. Czasami w mieście nie można było dostać chleba lub bułki: cztery kwarty za 2 grosze. W tej szczególnej sytuacji ceny bydła były dziwne. Wartość wołu to 40-50 Talarów, słaba krowa od 3 Talarów do 10-30 Talarów. Świnia 10-20 Talarów. Cielę 8-10 Talarów. 1-6 groszy - gęś. 5 jaj za 1 grosz. Rok 1763 przyniósł nam powszechnie pożądany pokój, który został zawarty 13 lutego w Hubertusburgu (miejscowość na terenie dzisiejszych Niemiec), w zamku myśliwskim w Saksonii, który nasz Bóg i nasi potomkowie łaskawie chcą zachować! Grabin nie widział żadnego wroga podczas rozpoczętej w 1756 roku trzeciej Wojny Śląskiej i następnie najazdu Rosjan, aż do 23 lipca 1759 kiedy nastąpiła pod Pałckiem bitwa między Prusakami a Rosjanami, wielka Armia Rosyjska pod dowództwem feldmarszałka Soltikowa została przeniesiona z Frankfurtu nad Odrą do Grabina, gdzie miała swoją główną kwaterę; mieszkańcy byli tak biedni ze musieli żebrać 24 i 25 lipca przed feldmarszałkiem nadszedł front, który objął swoją kwaterę w zamku; wszystkie istniejące meble zrujnowano i zniszczono, także biedny kościół brał udział w „gierkach wojennych”, aż sam feldmarszałek oświadczył swoje niezadowolenie i zobowiązał się do bardziej restrykcyjnej dyscypliny wojskowej. Owdowiała Pani kapitanowa v. Zychlinsky uciekła z młodym zarządcą do Krosna, gdzie była aż do zawarcia pokoju z Rosją. W wyniku działań władzy, najemca Klosser i mieszkańcy tzw. Lilienwerder zostali przeniesieni w bezpieczne miejsce; wszystko zostało splądrowane; w wioskach domy i stodoły, a ludność nie zatrzymała zwierzyny kopytnej. Gdy nareszcie Armia z wioski przeniosła się do Pinnow (miejscowość na terenie dzisiejszych Niemiec) mieszkańcom nie pozostało w pamięci nic tylko gorzkie ubóstwo; muszą walczyć z głodem, prosić ludzi o każdą ilość, najczęściej chleba, ubrań i zboża, które zostało zniszczone zarówno na polu jak i w stodołach. Jeszcze trochę mieszkańców na miejscu, gdzie stał obóz, znalazło coś pozostawionego przez Rosjan, które mogli jeszcze użyć. Pan kapitan Zychlinsky został pochowany 7 kwietnia. Wróg nie oszczędzał zabitych, otwierali trumny. Nieszczęśliwy stan głodu i nędzy doprowadził wielu mieszkańców do grobu, tak że w tej małej wiosce w krótkim czasie zmarło 20 osób. Pannę v. Troschke po pewnym czasie znaleziono martwą w wodzie; ten wypadek również wynikał ze strony wroga. Kiedy zbliżała się jesień, czas siewu, a nie było ziarna do siewu, nie było bydła do orki. Jednak to musiało szczególnie łączyć ludzi, że wróg zdeptał i porozrzucał piękne zboże a ono dalej rosło, tak że wszystkie pola, a także dworskie w wiosce, były całkowicie obsiane i żniwa były bardziej obfite niż zwykle, ponieważ były porządnie obsiane. I tak ten rok dobiegł do końca. Następny rok 1760 przestraszył mieszkańców częstymi przychodzącymi i przejeżdżającymi patrolami zwiadowczymi wroga, ale to wszystko było tylko przejazdy, a ludzie wyczekiwali z radością czasu, kiedy będą mogli zebrać wyhodowane i bardzo ładnie rosnące zborze. Stało się również, że wrócił chleb, chociaż ubogi i zaczęto rozmyślać nad siewem. Z przyjściem września wynikł przemarsz Rosjan ze Śląska na Berlin i zniszczono nadzieje, większość stodół opróżniono i większość mieszkańców została bez chleba, tak że przeważnie nie mieli nic, ponieważ wszystko zostało zasiane. Kiedy w następnym roku 1761 niektórzy ludzie ponownie nabyli sztukę bydła, uzbierali trochę po błogosławionych żniwach i mieli nadzieję to przyszła szarańcza i zjadła większość oziminy, a jare całkowicie, orka i zasiew ponownie nie doszła do skutku, ceny ziarna wzrosły tak wysoko, że biedni nie mogli kupić korca ziarna, a „niewielki przyrost bydła musieli położyć na chleb". Nie lepiej było w roku 1762, szarańcza zjadła wszystko; i ta ciągła drożyzna; musiano się nasycić chlebem z otrąb, a ćwiartka otrąb w Krośnie miała wartość 16 groszy. Wreszcie rok 1763 przyniósł błogosławione żniwa, gdyż przedtem nastał ogólny spokój. Uwaga (od nauczyciela Tschentke - Grabin): W posiadłości ogrodnika Wilhelma Dreschera - Grabin znajduje się stara norymberska Biblia (drukowana w 1720), która została przebita przez Rosjan, wspaniałym ozdobnym pismem wpisano w niej słowa: "Matthäus Drescher ma tą Biblię w spadku od swojego ojca Andreasa Dreschera. W tej kochanej książce można jeszcze dostrzec nienawiść narodu rosyjskiego, jak niszczyli domy, kiedy ich wielka Armia w lipcu 1759 roku miała przez chwilę siedzibę w Grabinie. Czy rozcięto tą książkę a jej kartki uderzono lub przebito, jest nie znane, bo nikt tego nie widział. "

wybór tekstu Adam, tłumaczenie Adam i Janusz Żródło tekstu: Heimatbuch des Kreises Crossen Oder, autorzy: Karl Metzdorf, Andreas Peter, Crossen, 1927

Tagi: Grabin, Sycowice

 Drukuj artykuł

Jeden komentarz do artykułu “Rosjanie w Sycowicach i Grabinie podczas Wojny Siedmioletniej”

Komentarz wyraża opinie wyłącznie jego autora. Redakcja portalu sycowice.net nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.

Skomentuj artykuł

Imię (wymagany)

Adres email (widoczny tylko dla administratora) (wymagany)

Strona www

2  ×   =  2