sycowice.net

Palma wielkanocna lub zastępująca ją gałązka wierzbowa, jest tradycyjnym symbolem Niedzieli Palmowej z którą wiąże się zwyczaj święcenia palm znany w Polsce od średniowiecza. Zwyczaj ten kultywowany jest w Kościele, na pamiątkę wjazdu Jezusa do Jerozolimy.

Tradycyjne palmy wielkanocne przygotowuje się z gałązek wierzby, która w symbolice kościoła jest znakiem zmartwychwstania i nieśmiertelności duszy. Obok wierzby używano gałązek malin i porzeczek. Ścinano je w Środę Popielcową i przechowywano w naczyniu z wodą, aby puściły pąki na Niedzielę Palmową.

W Wielką Sobotę palmy są palone, a popiół z nich jest używany w następnym roku, kiedy w Środę Popielcową ksiądz posypuje wiernym głowy popiołem.

Z palmami wielkanocnymi wiąże się wiele zwyczajów i wierzeń: poświęcona palma chroni ludzi, zwierzęta, domy, pola przed czarami i wszelkim złem, połykanie bazi zapobiega bólom gardła i głowy, a sproszkowane kotki dodawane do naparów z ziół mają moc uzdrawiającą.

Bazie z poświęconej palmy zmieszane z ziarnem siewnym podłożone pod pierwszą zaoraną skibę zapewniają urodzaj, a krzyżyki z palmowych gałązek zatknięte w ziemię bronią pola przed gradobiciem i burzami. Poświęcone palmy wystawiane w oknie podczas burzy chronią dom przed piorunami.

Poświęconą palmą należy pokropić rodzinę aby zabezpieczyć ją przed chorobami i głodem. Uderzenie dzieci witką z palmy zapewnia zdrowie, wysoka palma przyniesie jej twórcy długie i szczęśliwe życie, a piękna palma sprawi, że dzieci będą dorodne. /źródło: wikipedia/.

W jaki sposób kultywowana jest u nas tradycja palmy wielkanocnej zapytałem Panią Dyrektor MGOK w Czerwieńsku, opiekunkę świetlicy w Sycowicach oraz mieszkanki Sycowic.

Jolanta Matuszkiewicz
Wielkanoc to czas szczególny. Czas radości, miłości i pojednania. To czas, w którym utrwalamy znane i poznajemy te nie odkryte jeszcze przez nas zwyczaje naszych przodków.

I chociaż wiele z nich pozostało tylko we wspomnieniach starszych ludzi, staramy się je pielęgnować. Bo czy istnieje coś ważniejszego, co możemy przekazać przyszłym pokoleniom, niż rodzima tradycja? Kultywowanie pięknych ludowych zwyczajów to nasz obowiązek, zwłaszcza w tym skomercjalizowanym świecie, w którym większość z nas poddaje się wszechobecnemu pędowi do nowoczesności.

Miejsko – Gminny Ośrodek Kultury w Czerwieńsku od lat organizuje konkursy, mające na celu propagowanie tradycji i folkloru związanego ze świętami wielkanocnymi.

Z satysfakcją odnotować należy fakt, że z roku na rok przybywa chętnych do udziału w tym projekcie. To już nie tylko Koła Gospodyń Wiejskich biorą w nim udział, ale coraz liczniej reprezentowane jest najmłodsze pokolenie.

W roku bieżącym do konkursu zgłoszono ponad 100 prac. Komisja Oceniająca, której przewodniczyła kustosz z Muzeum Etnograficznego w Ochli Pani Irena Soppa, miała niełatwe zadanie, gdyż wszystkie zachwycały pomysłowością, oryginalnością i kunsztem wykonania. Po raz pierwszy w konkursie wzięli udział nasi partnerzy z Rothenburg, którzy dostarczyli kilkanaście pisanek zdobionych różnymi technikami. Motywem przewodnim prac naszych przyjaciół z Niemiec była… abstrakcja.

Jurorzy oceniali przepiękne palmy w dwóch kategoriach: 1. dorośli, 2. dzieci i młodzież. Pisanki oceniane były w trzech kategoriach: 1. dzieci przedszkolne, 2. dzieci ze szkół podstawowych, 3. gimnazjum i dorośli. Organizatorzy uhonorowali zwycięzców nagrodami. Wszystkim uczestnikom naszego konkursu serdecznie dziękujemy za udział i zapraszamy za rok.

Elżbieta Wereszczyńska
Tradycyjną palmę wielkanocną wykonaliśmy w świetlicy wiejskiej w Sycowicach na konkurs zorganizowany przez M-GOK w Czerwieńsku, a na Niedzielę Palmową zaniesiemy ją do Kościoła. Ma 2 metry 40 cm wysokości, jest wykonana z naturalnych materiałów: elementów zielonych – gałązek wierzby, bukszpanu, barwinka, tui, trzmieliny i jałowca. Dla jej ozdobienia wykonano ponad 200 kwiatów z różnokolorowej bibuły. Są tam maki, tulipany, astry, piwonie, słoneczniki, gerbery, żonkile, róże i wiele innych misternie zrobionych kwiatów, które wykonywaliśmy przez cały miesiąc.

Dużo pracy i zainteresowania w powstanie palmy włożyły Daria i Roksana Szczepankiewicz, Malwina i Ąmelia Łuszczyńska, Danusia Szaj i Karolina Krzemińska. To wspólne wykonanie palmy wielkanocnej umożliwiło pogłębienie wiedzy na temat symbolicznego znaczenia palmy w obrzędowości ludowej, a także utrwalenia wiedzy na temat zanikającego zwyczaju własnoręcznego robienia palm. To także świetna okazja do grupowej działalności artystycznej, do wspólnego tworzenia.

Anna Grzyb
W Sycowicach jak dotychczas na Niedzielę Palmową każdy przygotowywał sobie małą palmę we własnym zakresie, ale nie było zwyczaju ani tradycji robienia dużych palm na konkurs. Drugim bardzo istotnym powodem dla którego palmy takie nie były robione był brak we wsi dobrej atmosfery. Za sprawą różnych okoliczności o których nie chcę tutaj mówić, w ostatnim okresie czasu bardzo wiele zmieniło się na lepsze. Jest dobra atmosfera i chęć do wspólnego działania, stąd też niejako bezwiednie skrzyknęłyśmy się do zrobienia konkursowej palmy. Ponieważ nie miałyśmy żadnego doświadczenia, zaczęłam od „przeglądu literaturowego”, następnie wykonałam odpowiednie szablony, a później poszło już jak z płatka, czyli jak z bibuły…. . Bukszpan, jałowiec, wierzbowe bazie wszystko pochodziło z Sycowic. W robienie palmy zaangażowało się bardzo wiele Pań z Koła Gospodyń Wiejskich, między innymi Elżbieta Waszak wraz z córką Katarzyną, Anna Kubiak, Zofia Żółtobruch, Barbara Sadowska, Halina Dydak, Zofia Biernacka i Beata Żaba. Zdobyłyśmy doświadczenie, a poza tym to wspólne działanie bardzo wszystkim się spodobało. W następnym roku zrobimy jeszcze piękniejszą… .

Elżbieta Waszak
Z naszego miesięcznika „U nas” dowiedziałam się o organizowanym konkursie, a że miałam trochę wolnego czasu postanowiłam spróbować swoich sił…. . Nigdy wcześniej oprócz ozdób do „święconki”, na konkurs pisanek nie robiłam. Ponieważ od czasu do czasu maluję obrazy koleżanki mówią, że mam pewne predyspozycje artystyczne. Moje prace zdobią mieszkania krewnych i znajomych i to dla mnie wielka satysfakcja. Konkursowe pisanki były jednak dla mnie pewnym wyzwaniem i postanowiłam je zrobić w trzech technikach. Pierwsza polegała na pisaniu woskiem na skorupce gotowanego jaka według wymyślonego wzoru, następnie jajko z woskowym rysunkiem malowałam farbami. Po wyschnięciu wosk należy usunąć i pisanka gotowa… . Drugi sposób jest bardziej tradycyjny i polega na gotowaniu jajek w łupinach cebuli, aż nabiorą charakterystycznej barwy. Następnie należy „wydrapać” dowolny wzór…. . Trzecia technika to „pejzaże malowane farbami”, przypomina ona typowe prace malarskie i to przecież nic trudnego… .

Święto Wielkiej Nocy, to jedno z najpiękniejszych, rodzinnych polskich świąt. Takiej atmosfery i serdecznych, rodzinnych spotkań nie ma nigdzie na świecie. To rzeczywiście czas radości, miłości i pojednania, czas tak potrzebny nam wszystkim. Wspólnie robiona wielkanocna palma i pisanki są tego symbolem. Niech zbliżające się Święta Wielkiej Nocy będą radosne dla wszystkich… .

Cezary Woch

Zdjęcia: Elżbieta Wereszczyńska i Cezary Woch

Tagi: MGOK

 Drukuj artykuł

6 komentarzy do artykułu “Tradycja Palmy Wielkanocnej”

Komentarz wyraża opinie wyłącznie jego autora. Redakcja portalu sycowice.net nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.

Skomentuj artykuł

Imię (wymagany)

Adres email (widoczny tylko dla administratora) (wymagany)

Strona www

osiem  ×   =  szesnaście