źródło zdjęcia: dr Blumberg
Zaporą rozpoczynającą spiętrzanie wody na kanale Ołobok jest jaz
Stau 619 9 (fot.1). Tama ta została wybudowana prawdopodobnie w 1935r (M. Marciniak), a położona jest około 2km w górę kanału od mostu
K622 (
Bródki-
Nietkowice). Tama została wybudowana z żelbetonu, dodatkowo ściany przyczółków zostały obudowane cegłą klinkierową. Do przyczółków przylega z obu stron grobla z żelbetonowym rdzeniem, ściany grobli zostały wyłożone dla wzmocnienia granitowymi blokami (fot. 2). Szczelność grobli zapewniała wbita wcześniej ścianka Larsena. Regulację wody w jazie zapewniała nisza z mechanizmami (fot.3) do podnoszenia i opuszczania klap w kanale spustowym pod zachodnim przyczółkiem, jedna z klap jest otwarta. Z powodu dużej różnicy poziomów pomiędzy kanałem a zalewem w tamie została wybudowana dodatkowa półka na którą najpierw spływała woda z zalewu, a dopiero później do kanału (fot. 4). Na tej półce jest także wylot kanału spustowego którego wlot znajduje się powyżej, pod drewnianą kładką (fot. 5).
Kilkanaście lat temu miejscowi wędkarze celowo uszkodzili mechanizmy podnoszenia klap, żeby zabezpieczyć zalew przed odłowem ryb przez gospodarstwo rybackie. Obecnie budowla ta niszczeje z powodu wypłukiwania betonu przez wodę, a także zmieniające się poziomy wody które są przyczyną pękania betonu i ekspansji roślin. Dodatkowo budowla została zdewastowana przez budowniczych elektrowni których były dwie ( jeszcze jedna funkcjonuje do dziś). W okresie budowania elektrowni z jazu zginęła furtka kraty przeciw szturmowej która znajdowała się na zachodnim przyczółku nad wlotem kanału. Dodatkowo zostały poobcinane szyny które wbetonowane we wschodni przyczółek razem z potykaczami (słupek przeciwpiechotny), stanowiły trudną do sforsowania zaporę. Około 200 m poniżej jazu po wschodniej stronie kanału znajdują się ruiny młyna
„Rollmühle” (fot. 6), którego funkcjonowanie po wybudowaniu
Stau 619 jest dla mnie zagadką. Brak jest jakichkolwiek śladów po kanałach doprowadzających wodę z zalewu, niezbędną do funkcjonowania młyna i brak jakiegokolwiek przepustu przez groblę którędy mogłaby woda przepływać. Powyżej jazu znajduje się kanał/zalew 618 który został utworzony poprzez spiętrzenie wody. Pod powierzchnią wody w zalewie przebiega w dnie kanał o szerokości ok. 8m którym woda płynęła przed zalaniem. Na terenie zalewu były testowane zapory nadwodne i podwodne, które występowały w różnej postaci (fot. Archiw.). Celem tych zapór było zapobieganie przed szturmem przeciwnika. Zalew 618 jak i
Stau 619 były dodatkowo osłaniane przez identyczne obiekty Pz.W 593 (fot. 7) i Pz.W 594 (fot. 8). Rzut takiego obiektu zaprezentowany jest w art. Pana S. Jackowskiego „
Dzieje nad strumykiem- część II”). Obiekty te były wspomagane przez dziesiątki kilometrów okopów i stanowisk ogniowych Ringstand 58c (fot. 9). Do pełnego zalania zalewu brakuje ok. 80cm, co można to stwierdzić na podstawie drewnianych pali wystających z wody na których była mocowana stalowa korona, która była jednym z zastosowanych typów zapór. Obecnie zalew zwany przez tubylców „Jeziorem” lub przez wędkarzy „Dziesiątką”, jest niesamowitym miejscem do aktywnego wypoczynku. Szkoda że przyjezdni wędkarze i urlopowicze nie potrafią docenić tego miejsca i zabierać odpadów które przywieźli ze sobą przyczyniając się do zanieczyszczania środowiska.
Dr Blumberg
* Zainteresowanych tym tematem odsyłam do artykułów kolegi M.Marciniaka „Budownictwo wodne w służbie fortyfikacij” w których bardziej fachowo opisywane są budowle hydrotechniczne.
Tagi: MRU, Ołobok
Drukuj artykuł
Komentarz wyraża opinie wyłącznie jego autora. Redakcja portalu sycowice.net nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
Skomentuj artykuł
Luty 20th, 2010 at 14:36
Jako gość „sycowice.net” witam następnego gościa „dr Blumberga”, który jest także zainteresowany umocnieniami MRU. Myślę, że razem wzbogacimy tą stronę swoimi badaniami o dawnych, niezwykłych dziejach nad rzeczką Ołobocką dla pokoleń, które mało co wiedzą gdzie były realizowane pierwsze projekty i zalążki II Wojny Światowej.
Luty 20th, 2010 at 20:59
Chciałbym zaproponować obu Panom /a może zrobicie to wspólnie? :)/, aby oprócz omawiania poszczególnych obiektów południowego odcinka MRU /od jeziora Niesłysz, do ujścia do Odry/, napisać coś o jego celach strategicznych.
Luty 26th, 2010 at 23:45
Ciekawy artykuł o Międzyrzecki Rejon Umocniony
Luty 27th, 2010 at 14:04
Grzegorzu, bardzo dobry tekst, ale brakuje mi czegoś więcej o południowym odcinku od jeziora Niesłysz w „nasze” strony.
Marzec 2nd, 2010 at 09:51
Szanowny Pawle!
Wysłałem już dwa maile o tej samej treści. Może Pan nie zagląda do poczty „Wirtualna Polska”?
Marzec 2nd, 2010 at 16:04
Panie Sergiuszu ja mam gmaila 🙂
Maj 2nd, 2010 at 23:42
http://books.google.pl/books?ei=Mu_dS_26DsqjON7G2YkH&ct=result&output=text&id=bws_AAAAcAAJ&dq=Rollm%C3%BChle+Klein+Blumberg&ots=JfchKXYcm3&q=blumberg#v=snippet&q=blumberg&f=false